İLİŞKİLİ Mİ, ÇELİŞKİLİ Mİ? SEYAHAT ACENTASI — TUR OPERATÖRÜ
Kanunda yer alan şekliyle A grubu seyahat acentaları hem tur operatörü,
hem incoming seyahat acentası hem de uzman seyahat acentası ve
hatta bilet satışı yapan seyahat acentası kavramlarının karşılığı olarak
yer almaktadır. Bunların yanı sıra C grubu seyahat acentalarının faaliyet
alanı yurtiçi olarak sınırlanmış tur operatörleri olarak tanımlanmaktadır.
Dünyada yaygın olarak kullanılan seyahat acentası kavramı, yukarıda
“acenta-acente” bahsinde açıklanmaya çalışıldığı üzere “aracılık ve
temsilcilik” yapan kuruluşları karşılayacak şekilde “tur operatörlerinin
ürünlerini ve/veya ulaştırma hizmetleri biletlerinin perakende satışında
temsilcilik/aracılık yapan” işletmeleri ifade etmektedir. Bir başka
söyleyişle, ticari anlamdaki “acente” ifadesi uluslararası seyahat
ticaretinde “seyahat acentası” karşılığını bulmaktadır. Türk Hukuk
Sistemi ve elbette Türk Turizmi kapsamında kullanılan “seyahat
acentası” kavramı bir kez daha dünyadaki kullanımdan ayrı düştüğü gibi
kendi Ticaret Kanunu’muzdaki “acente” kavramının kullanımından da
oldukça uzağa düşmektedir.
1618 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelerden de kolayca görüleceği
gibi seyahat acentası kavramı bir aracılık/temsilcilik işlevinden ziyade
üreticiliği, tur operatörlüğünü içermekte/karşılamaktadır.
Kavramlardaki karmaşa beraberinde
yapısal karmaşayı da getiriyor
1972 yılında yürürlüğe giren 1618 sayılı Kanunda yer alan “seyahat
acentası” tanımı o günlerdeki seyahat endüstrisi açısından bugünkü
karmaşayı içermiyordu. Tur operatörlüğü kavramı bugünkü gibi
gelişmemiş, seyahat acentaları tüm dünyada aynı zamanda tur
düzenleme faaliyeti de göstermekteydi. Bilişim alanında uzaktan
erişimin mümkün olmaması “perakende satıcılık” kavramının da
farklı değerlendirilmesini gerektiriyordu.
115
Ü N S E V E R
X X X
