98
Ü N S E V E R
X X X
II
Bu bahiste “kambiyo senedi” ya da “kıymetli evrak” ifadeleri ile ne
denildiğini iyi anlamak gerekiyor: Bir parasal değerin üzerine yazılı
kağıda bağlandığı, kağıt olmaksızın ileri sürülemeyeceğini, kağıdın
usulüne uygun el değiştirmesi halinde değerin hak sahipliğinin de
değişeceğini anlatmak maksadıyla evrak “kıymetli”, senet “kambiyo”
olarak adlandırılıyor. Bu nedenledir ki kambiyo senetleri (çek, bono ve
poliçe) sıkı şekil şartlarına bağlanmış olup, gerekli şartları taşımayanlar
normal (adi) senet niteliğinde delil (ve hatta bazı durumlarda yazılı delil
başlangıcı) kabul edilmektedir.
Karşıt kavramından yola çıkarsak kambiyo senedi özelliğini taşımayan
adi senetler sadece bir alacağın delili olarak anlam ifade ederler, özel
güç ve değerleri yoktur. Yani kambiyo senedi sahibi olduğunu düşünen
alacaklı işbu senedi elde ederken dikkatli davranmayarak gerekli
bulunan şekil şartlarının olup - olmadığını incelemediyse, belki de
sıradan bir senede sahip olan kişi ile hiçbir farkı kalmayacak, alacağını
tahsil edebilmek için özel kanuni düzenlemelerden yararlanamayacak
ve belki de tahsilâtı gerçekleştiremeyerek bu durum ekonomik olarak
mahvına yol açabilecektir.
Bu nedenle bir kambiyo senedi
elde ederken dikkatli bir inceleme
yapılması ve gerekli şekil şartlarını
taşıyıp taşımadığının tespit edilmesi
çok önemlidir. Bu incelemenin
yapılabilmesi için kambiyo senetleri
olan çek, bono ve poliçe hakkında kısa
bilgiler vermeyi yararlı görüyoruz:
T İ C A R E T İ N O L M A Z S A O L M A Z L A R I K A M B İ Y O S E N E T L E R İ
Bir parasal değerin üzerine
yazılı kağıda bağlandığı,
kağıt olmaksızın ileri
sürülemeyeceğini, kağıdın
usulüne uygun el değiştirmesi
halinde değerin hak sahipliğinin
de değişeceğini anlatmak
maksadıyla evrak “kıymetli”,
senet “kambiyo” olarak
adlandırılıyor.
