Anayasada ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde
yer alan bu temel hak ve özgürlükler nelerdir?
Sonuçta Anayasa Mahkemesine bireyin başvurabilmesi için, ilk olarak
kamu gücü tarafından ihlâl edildiğini ileri süreceği temel hak ve
özgürlüklerinin neler olduğunu bilmesi gerekir.
Belirttiğimiz üzere Anayasanın ilgili hükmünde, herkesin, Anayasada
güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan
Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi
birinin ihlâl edilmesi durumu mevcut olup,
ihlâlinden bahsedilecek hakkın hem Anayasada
hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde
düzenleniyor olması gerekmektedir.
Bu hak ve özgürlüklere örnek olarak;
Yaşama Hakkı
AİHS’in 2. maddesinde kişinin yaşama hakkına dokunulamayacağı
düzenlenmiştir. AİHM’in kararlarında yaşama hakkının; kamu görevlisinin
kişiyi kasten öldürmemesi, devletin kişinin yaşama hakkını kendisine ve
diğer unsurlardan gelecek tehditlere karşı gerekli tedbirleri alarak hukuk
yoluyla koruması ve devletin kişinin ölümüne sebebiyet verenleri tespit
ederek, cezalandırılması için etkili soruşturma yapma yükümlülükleri
olduğu anlaşılmaktadır.
Adil Yargılanma Hakkı
AHİS’in 6. maddesinde düzenlenen bu hak, Anayasanın 36. maddesinde
herkesin adil yargılanma hakkına sahip olduğu anayasal teminat altına
alınmıştır. Adil yargılanma; bağımsız yargıç önünde, tarafların eşit
A N A Y A S A M A H K E M E S İ N E B İ R E Y S E L B A Ş V U R U
53
Ü N S E V E R
X X X
Anayasa Mahkemesi’ne
bireysel başvuru yoluna
Anayasada ve Avrupa İnsan
Hakları Sözleşmesinde
belirtilen hakları
ihlâl edilen
kişiler başvurabilir.
