135
Ü N S E V E R
X X X
II
M E D E N İ H A K L A R I N K I S I T L A N M A S I : V A S İ L İ K V E K A Y Y I M L I K
Özel vesayet nedir?
Doktrinde “aile vesayeti” de denilen özel vesayetin kamu vesayetinden
tek farkı, özel vesayette vesayet makamı olan sulh hukuk mahkemesinin
yerini, aile meclisinin almasıdır
(TMK. m.398/II)
. Aile meclisi, vesayet altına
alınan kişinin fiil ehliyetine sahip iki yakın hısmının veya bir hısımı
ile eşinin istemi üzerine denetim makamı (asliye hukuk mahkemesi)
tarafından kurulur
(TMK. m.399)
. Aile Meclisi, vesayet altındaki kişinin vasi
olmaya ehil, en az üç hısımından oluşur. Şu halde, aile meclisi üyeleri,
vesayet altına alınan kişinin yakın kan veya kayın hısımları olabilirler.
Aile meclisine, hısımlar ve eşten başkası üye olamaz. Aile meclisi,
dört yıl için seçilir
(TMK. m.400)
. Özel vesayetin kurulması için, vesayet
altındaki kişinin menfaatinin haklı göstermesi, özellikle bir işletmenin,
bir ortaklığın veya benzeri işlerin sürdürülmesinin bunu gerektirmesi
koşulu aranır
(TMK. m.398/I)
. Ayrıca, aile meclisi üyeleri bir güvence vermek
zorundadırlar
(TMK. m. 401)
. Aile meclisi görevini yapmadığı takdirde veya
vesayet altındaki kişinin menfaati gerektiriyorsa, denetim makamı,
her zaman aile meclisini değiştirebileceği gibi, özel vesayeti de sona
erdirebilir
(TMK. m. 402)
.
Kayyım
Türk Dil Kurumu kökenli tüm kaynaklar, vasi, temsilci karşılığı olarak
“kayyum” sözcüğünü vermekte, bu sözcük aynen “kayyum” şeklinde
yazılmaktadır. Ancak, gerek şu anda yürürlükte olmayan Medeni Kanun,
gerek mer’i Türk Medeni Kanunu gerekse de Türk Ticaret Kanunu, Ceza
Muhakemeleri Kanunu gibi düzenlemelerde bu sözcük TDK’dan farklı
olarak “kayyım” olarak kullanılmaktadır. Hukuki bir kavram, hukuki bir
uygulamaya dayalı olarak kullanılıyorsa kanunda yer alan şekliyle ifade
